نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران

2 دانشیار، دانشکدۀ تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

هدف این پژوهش، تعیین ارتباط توانمندسازی روان‌شناختی، تعهد سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی معلمان تربیت بدنی مدارس متوسطۀ ایران است و اینکه به‌طور ویژه کدام‌یک از ابعاد این متغیرها بروز رفتارهای شهروندی سازمانی را افزایش می‌دهد. بدین منظور 330 معلم تربیت بدنی با استفاده از نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای تصادفی به‌عنوان نمونۀ آماری تحقیق انتخاب شدند. ابزار اندازه‌گیری شامل پرسشنامه‌های استاندارد توانمندسازی روان‌شناختی اسپریتزر[1] (1996)، تعهد سازمانی آلن و می یر[2] (1993) و رفتار شهروندی سازمانی دیپائولا و همکاران[3] (2005) بود. به‌منظور تعیین روایی صوری و محتوایی (از نظرهای متخصصان)، روایی سازه (از تحلیل عاملی تأییدی نوع اول) و پایایی (از آلفای کرونباخ) و در راستای تحلیل‌های تکمیلی و تعیین روابط علی و ارائۀ مدل، از تحلیل مسیر استفاده شد. در نهایت یافته‌های تحقیق ضمن تأیید مدل استخراج‌شده، نشان دادند که توانمندسازی روان‌شناختی به‌ترتیب تأثیر مستقیم و غیرمستقیم مثبت و معناداری برابر با 46/0 و 66/0 بر رفتار شهروندی سازمانی دارد. تعهد سازمانی نیز تأثیر مثبت و معناداری (58/0) بر رفتار شهروندی سازمانی و در نهایت توانمندسازی روان‌شناختی تأثیر مثبت و معناداری (34/0) بر تعهد سازمانی دارد.



[1] . Spreitzer


[2]. Allen, N. Meyer, J


[3]. DiPaola, M, Tarter, C., & Hoy, W. K

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Relationship of Psychological Empowerment, Organizational Commitment and Organizational Citizenship Behavior in Physical Education Teachers of Iran High Schools

نویسندگان [English]

  • somaye safari 1
  • alireza omidi 1
  • nasrolla Sajadi 2
  • MOhammad khabiri 2

1

2

چکیده [English]

The aim of this study was to determine the relationship of psychological empowerment, organizational commitment and organizational citizenship behavior in physical education teachers in Iran high schools and to determine which dimensions of these variables increase organizational citizenship behavior. 330 physical education teachers were selected using multistage cluster random sampling method. Spreitzer’s Psychological Empowerment Questionnaire (1996), Allen & Meyer’s Organizational Commitment Questionnaire (1993) and DiPaola et al.’s Organizational Citizenship Behavior Questionnaire (2005) were used. To determine the face and content validity, construct validity and reliability, panel of experts, confirmatory factor analysis (1) and Cronbach's alpha were used respectively. For developed analyses and to determine causal relationships and to design a model, path analysis was applied. Results approved the designed model and showed that psychological empowerment had significant and positive direct and indirect effects (0.46 and 0.66) on organizational citizenship behavior. Organizational commitment had a significant and positive effect (0.58) on organizational citizenship behavior and finally psychological empowerment had a significant and positive effect (0.34) on organizational commitment.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Organizational Citizenship Behavior
  • Organizational Commitment
  • physical education teachers
  • Psychological Empowerment
  1. ابیلی، خدایار؛ ناستی زایی، ناصر(1388) بررسی رابطۀ توانمندسازی روان شناختی با تعهد سازمانی در پرسنل پرستاری بیمارستان‌های شهر زاهدان، فصلنامۀ پژوهشی طلوع بهداشت دانشکده بهداشت یزد، سال ششم، شمارۀ مسلسل26، ص 39-26.
  2. اسمعیلی، محمدرضا؛ سیدعامری، میرحسن؛ قاسم‌زاده، ابوالفضل؛ سهرابی، پوریا (1390)، ارتباط بین توانمندسازی و رفتار شهروندی سازمانی کارکنان ادارۀ تربیت بدنی استان تهران، پژوهش در علوم ورزشی، (10). 186-169.
  3. بودلایی، حسن؛ کوشکی جهرمی، علیرضا؛ ستاری نسب، رضا. یادگیری و اعتماد سازمانی به‌عنوان حلقه‌های میانجی بین توانمندسازی روان‌شناختی و تعهد سازمانی، فصلنامۀ علمی – پژوهشی فرایند مدیریت و توسعه، ش 35، ص 119-101.
  4. توکلی، زینب؛ عابدی، محمدرضا؛ صالح نیا، منیره (1388)، بررسی تأثیر آموزش رفتار شهروندی سازمانی بر افزایش تعهد سازمانی، چشم‌انداز مدیریت، ش 33، ص 124-105.
  5. خالصی، نادر؛ قادری، اعظم؛ خوشگام، معصومه؛ برهانی‌نژاد، وحیدرضا (1389)، رابطۀ رفتار شهروندی سازمانی و توانمندسازی کارکنان در مراکز بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران، مدیریت سلامت، 13(42)، ص 96-75.
  6. زین‌آبادی، حسن‌رضا؛ بهرنگی، محمدرضا (1388)، رفتار شهروندی سازمانی معلمان تحلیلی بر ماهیت، روش‌شناسی پژوهش، پیشایندها و پسایندها، فصلنامۀ نوآوری‌های آموزشی، سال هفتم، ش 27، ص 110-75.
  7. زین‌آبادی، حسن رضا (1390)، آزمون و مقایسۀ الگوی ساختاری علل رفتار شهروندی سازمانی معلمان از منظر روان‌شناسی اجتماعی، مجلۀ روان‌شناسی، سال پانزدهم، ش 58، ص197-180.
  8. سلیمانی، نادر؛ مطهری، اشرف السادات (1388)، رابطۀ توانمندسازی و تعهد شغلی مدیران در مدارس متوسطۀ استان سمنان، دانش و پژوهش در علوم تربیتی- برنامه‌ریزی درسی، ش 23، ص 122-101.
  9. موغلی، علیرضا؛ حسن‌پور، اکبر؛ حسن‌پور، محمد (1388)، بررسی ارتباط بین توانمندسازی و تعهد سازمانی کارکنان در مناطق نوزده‌گانۀ سازمان آموزش و پرورش شهر تهران، نشریۀ مدیریت دولتی، دورۀ 1 ، ش2، ص 132-119.
    1. Allen, N. Meyer, J. (1997), Commitment in the Workplace: Theory, Research and Application, Sage, Newbury Park, CA.
    2. Aoyagi.W. M., Cox. R. H., McGuire. R T., (2008), Organizational Citizenship Behavior in Sport: Relationships with Leadership, Team Cohesion, and Athlete Satisfaction, Journal of Applied Psychology, No. 20, PP. 25-41.
    3. Bhatnagar,J.(2005).The power of psychological empowerment as an antecedent to organizational commitment in Indian managers. Journal of MDI. Vol. 8, No, 4, PP. 419-433.
    4. Bogler, R., & Somech, A. (2009). Organizational citizenship behavior in school: How does it relate to participation in decision making? Journal of Educational Administration, 43(5), PP. 420-438.
    5. Chang, K., Chelladorai, P., (2003), Comparison of part-time workers and full-time workers: commitment and citizenship behaviors in Korean sport organizations, Journal of Sport Management, 17, 394-416.
    6. Cohen. A. (2006). The relationship between multiple commitments and organizational citizenship behavior in Arab and Jewish culture. Journal of Vocational Behavior, No. 69, PP. 105–118.
    7. DiPaola, M, Tarter, C., & Hoy, W. K. (2005). Measuring organizational citizenship in schools: The OCB Scale. In Wayne K. Hoy & Cecil Miskel (Eds.) Leadership and Reform in American Public Schools. Greenwich, CT: Information Age.
    8. DiPaola, M. F. & Tschannen-Moran, M. (2001). Organizational citizenship behavior in schools and its relationship to school climate. Journal of School Leadership,No. 11, PP. 424-447.
    9. DiPaola, M. F., & Hoy, W. K. (2005b). Organizational citizenship of faculty and achievement of high school students. The High School Journal,No. 88, PP. 35- 44.
    10. Fang Chen, Huei and Ching Chen, Yi. (2008). The Impact of Work Redesign and Psychological Empowerment on Organizational Commitment in a Changing Environment: An Example From Taiwan's State-Owned Enterprises. Journal of Public Personnel Management. Washington: Fall Vol. 37, No. 3, PP. 279-302.
    11. Feather; N.T., & Rauter, K. A. (2004). Organizational citizenship behaviors in relation to job status, job insecurity, organizational commitment, and identification, job satisfaction and work values. Journal of Occupational and Organizational Psychology;Vol.13, No. 77, PP. 81-94.
    12. Garg, . P, Rastogi, R. (2006). Climate profile and OCBs of teachers in public and private schools of India. International Journal of Educational Management, Vol.20, No.7, PP. 529-541.
    13. Kent, A., Chelladurai, P., (2001), Perceived transformational leadership, organizational commitment, and citizenship behavior: A case study in intercollegiate athletics, Journal of Sport Management, 15, 135-159
    14. Kim, S. (2011) " Transformational Leadership, Empowerment, and OCB in team sport organizations: Mediating Effect of Empowerment" 2011 North American Society for Sport Management Conference (NASSM 2011), London, ON, 139-154.
    15. Liu, M.M. Anita. Chiu, W.M. Fellows, Richard.(2007), Enhancing commitmentthrough work empowerment, Journal: Engineering, Construction andArchitecturalManagement.Vol,14, No. 6, PP. 568-580.
    16.  Ngunia, S., Sleegers, P., & Denessen, E. (2006). Transformational and Transactional Leadership Effects on Teachers’ Job Satisfaction, Organizational Commitment, and Organizational Citizenship Behavior in Primary Schools: The Tanzanian case. School Effectiveness and School Improvement, 17(2), PP. 145 – 177.
    17. Oplatka, I. (2009). Going Beyond Role Expectations: Toward an Understanding of the Determinants and Components of Teacher Organizational Citizenship Behavior. Educational Administration Quarterly, 42(3), PP. 385-423.
    18. Oplatka, I. (2010) "Organizational citizenship behavior in teaching: The consequences for teachers, pupils, and the school". International Journal of Educational Management, 23 (5), 379-389.
    19. Organ, D. W. Podsakoff, P.M., & Mackenzie, S. B. (2006). Organizational citizenship behavior: Its nature, antecedent, and consequences. Thousandb Oaks, CA: sage.
    20. Podsakoff, P. M., MacKenzie, S. B., Paine, J. B., & Bachrach, D. G. (2000), "Organizational Citizenship Behaviors: A Critical Review of the Theoretical and Empirical Literature and Suggestions for Future Research, Journal of Management, 26, PP. 513-563.
    21. Premsagunnism N. (2009). Relationship of personal factors and organizational citizenship behavior. Journal of Education; 30(12): 177-199.
    22. Salazar, J.P. (2000). The relationships between hospitality employee empowerment, overall job satisfaction and organizational commitment: A study of race and gender difference. Auburn University. DAJ- A 61/30, p1075.
    23. Spreitzer, G. M. & Kizilos, M. A. & Nason, S.W. (1997). A Dimensional Analysis of the Relationship between Psychological Empowerment and Effectiveness Satisfaction, and Strain. Journal of Management. 23(5): 679-704.
    24. Toreh N. (2005). The relationship between organizational citizenship behavior and organizational performance. [M.A Thesis]. Tehran: Tehran university, Management collage;. [Persian]
    25. Xinghong Jiang; Qingye Fu; (2011), “Relationship between Universities Organizational Culture, Teachers' Psychological Empowerment and Organizational Citizenship Behavior” , Computational Sciences and Optimization (CSO), 2011 Fourth International Joint Conference on, 699 - 703
    26. Yilmaz, K, Bokeoglu, O. (2008), Organizational Citizenship Behaviors and Organizational Commitment in Turkish Primary Schools, World Applied Sciences Journal 3(5): 775-780.
    27. Zeinabadi, H. (2010), Job Satisfaction and Organizational Commitment as antecedents of Organizational Citizenship Behavior (OCB) of teachers. Procedia Social and Behavioral Sciences.No. 5, PP. 998-1003.