نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• حمیدرضا پارسی منش ¹
• رسول نوروزی سید حسینی ²
• شهرام نظری ³

¹ گروه مدیریت ورزشی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه ایوانکی، ایوانکی، ایران

² دانشیار مدیریت ورزشی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

³ گروه آموزش تربیت‌بدنی، دانشگاه فرهنگیان، پردیس شهید چمران، تهران، ایران

چکیده

مقدمه: در سال‌های اخیر، حکمرانی ورزشی به یکی از مباحث راهبردی در مدیریت و سیاست‌گذاری تبدیل شده است. هدف این پژوهش، شناسایی و اولویت‌بندی عناصر سازنده حکمرانی مطلوب در ورزش قهرمانی ایران است.

روش پژوهش: پژوهش حاضر با رویکرد آمیخته (کیفی-کمی) انجام شد. در بخش کیفی، داده‌ها از طریق مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته با ۱۹ نفر از خبرگان حوزه حکمرانی ورزش گردآوری و با استفاده از الگوی شش‌مرحله‌ای تحلیل مضمون براون و کلارک (2006) و نرم افزار MAXQDA تحلیل شد. در بخش کمی، از تکنیک تحلیل سلسله‌مراتبی (AHP) و نرم‌افزار Expert Choice بهره گرفته شد. برخی شرکت‌کنندگان هر دو مرحله یکسان بودند.

یافته ها: تحلیل مضمون منجر به شناسایی ده مؤلفه کلیدی حکمرانی شد که عبارت‌اند از: شفافیت، پاسخ‌گویی، مشارکت ذینفعان، قانون‌مداری، مسئولیت‌پذیری، مبارزه با فساد، ارزیابی و نظارت مستقل، کارایی، اخلاق حرفه‌ای و عدالت در توزیع منابع. نتایج تحلیل AHP نشان داد که مؤلفه کارایی منابع و اثربخشی تصمیمات (139/0)، عدالت در تخصیص منابع و همچنین مشارکت و ساختار دموکراتیک تصمیم گیری با ضریب(124/0) مشترکا دوم، پاسخگویی نهادی با ضریب(109/0) دارای بالاترین اولویت بودند. نرخ ناسازگاری کلی کمتر از 0.1 بود.

نتیجه گیری: یافته‌های پژوهش نشان داد سه رکن اصلی حکمرانی مطلوب در ورزش قهرمانی ایران شامل ساختارهای نهادی، فرایندهای مدیریتی و ارزش‌های اخلاقی است که مؤلفه‌هایی چون شفافیت، پاسخگویی، عدالت و کارایی بیشترین اولویت را دارند. همچنین نتایج تحلیل کمی تأکید کرد که گذار به حکمرانی مطلوب و توسعه‌محور مستلزم بازمهندسی ساختارهای اجرایی، تقویت مشارکت ذینفعان و نهادینه‌سازی اصولی مانند مبارزه با فساد و شایسته‌سالاری است.

کلیدواژه‌ها

• حکمرانی خوب
• ورزش قهرمانی
• عناصر سازنده
• پاسخگویی
• رویکرد آمیخته

موضوعات

• مدیریت ورزشی

عنوان مقاله [English]

Analysis of the Constituent Elements of Good Governance in Iranian Elite Sports: A Mixed-Methods Approach

نویسندگان [English]

• Hamidreza Parsimanesh ¹
• Rasool Norouzi Seyed Hossini ²
• Shahram Nazari ³

¹ Department of Sport Management, University of Eyvanekey, Eyvanekey, Iran.

² Associate professor in sport management, physical education department, Humanities faculty, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran

³ Department of Physical Education Instruction, Farhangian University, Shahid Chamran Campus, Tehran, Iran.

چکیده [English]

Introduction: In elite sport, good governance is widely recognized as a foundation for legitimacy, effectiveness, and sustainable development. Within the context of Iranian sport, persistent issues such as centralized decision-making, insufficient transparency, weak institutional accountability, and limited stakeholder engagement have underscored the urgency of governance reform. This study aimed to identify and prioritize the core structural elements of good governance in Iran's elite sport using an exploratory sequential mixed-methods approach.

Methods: In the qualitative phase, data were collected through semi-structured interviews with 19 experts in sport governance and analyzed using Braun and Clarke’s (2006) six-step thematic analysis model. In the quantitative phase, the Analytical Hierarchy Process (AHP) was applied using Expert Choice software to determine the relative weight of governance components. The same experts participated in both phases.

Results: The thematic analysis revealed ten essential governance elements: transparency, accountability, stakeholder participation, rule of law, responsibility, anti-corruption, independent monitoring and evaluation, efficiency, ethical conduct, and equitable resource distribution. The AHP results ranked transparency (0.103), accountability (0.109), and stakeholder participation (0.124) as the top priorities. The consistency ratio (CR) for all pairwise comparisons was below 0.1, indicating strong reliability.

Conclusion: The findings highlight that achieving effective governance in elite sport in Iran requires prioritizing participatory, transparent, and accountable mechanisms. Strengthening these core elements can enhance organizational legitimacy, optimize decision-making processes, and align governance practices with international standards.

کلیدواژه‌ها [English]

• Good Governance
• Elite Sport
• Constructive elements
• Accountability
• Mixed Methods